Ке істік космос деген не

Инерция. Ке?істік ж?не уа?ыт

Мерзімі 24.11.2010ж. Сынып 7в, 7г

Саба? та?ырыбы: Инерция. Ке?істік ж?не уа?ыт

а) білімділік: Инерция туралы т?сінік беру, инерцияны? т?рмыс пен техникада?ы ма?ыздылы?ы туралы т?сінік ?алыптастыру.

Саба?ты? т?рі: т?сіндіру, демонстрациялы?.

П?н аралы? байланыс: математика, таби?ат тану, биология, химия

Саба? барысы

І. О?ушылармен с?лемдесу.

ІІ. ?ткен та?ырыпты пысы?тау с?ра?тары:

Орташа жылдамды?, лездік жылдамды? деген не?
?оз?алыс графигі ?алай салынады ж?не оныс салу жолдары ?алай?

Жа?а саба?ты? теориялы? материалдарын т?сіндіру

Жерге ?атысты тынышты? к?йде т?р?ан дене ?зіні? тынышты? к?йін бас?а дене оны осы к?йден шы?ар?ан?а дейін са?тайтын болады.

Мысалы, жерде жат?ан доп, о?ан бас?а доп тигенде немесе оны ая?пен тепкенде ?ана ?оз?ала бастайды. Бас?а денелерді? ?рекеті жо? кезінде доп Жерге ?атысты ?оз?алыс?а келмейді де ?з орнында ?алуын жал?астыра береді.

?оз?алыста?ы дене жылдамды?ыны? кемуі ж?не оны то?тату ?з ?зінен болмайды. Ол ?шін бас?а денелерді? ?рекеті керек. Мысалы, та?тай ар?ылы ?ткен о?ты? жылдамды?ы та?тай ?рекетіні? ар?асында кемиді; сыр?анап келе жат?ан доп жерге ?йкелуді? салдарынан то?тайды ж?не т.б.

Жылдамды? ба?ытыны? ?згеруі де ?лде бір денені? ?рекетінен болады. Мысалы, ла?тырыл?ан доп ?абыр?а?а немесе ?ол?а со?ыл?анда ?з ба?ытын ?згертеді. Шапша? ж?гіріп келе жат?ан адам а?ашты ора?ытып ?ту ?шін оны ?олымен ?стайды (1-сурет).

Еш?андай денемен с?йемелденбейтін ?оз?алысты инерция бойынша ?оз?алыс деп атайды.

?андай да бір денелермен тынышты? к?йден шы?арыл?ан кез келген дене ?рекет то?та?аннан кейін инерция бойынша ?оз?алысын жал?астырды.

Инерция бойынша ?оз?алыс артиллериялы? снарядтар жарыл?ышы ?рекетіні? принципі негізіне жатады. Снаряд кедергіге со?ты?ыс?анда бірден то?тайды, снаряд ішінде т?р?ан, біра? оны? ?орабымен мы?ты байланыспа?ан жарыл?ыш капсюль инерция бойынша ?оз?алысын жал?астырады. Ол жарыл?ышты? шаншарына секіргенде жарылыс болады.

Жер жа?дайында ?йкелісті? ж?не ортаны? кедергісінен инерция бойынша ?оз?алыс жылдамды?ы баяулайтын болады. ?оз?алт?ышты а?ыт?аннан кейін автомобиль ?оз?алысын жал?астырады, біра? оны? жылдамды?ы бірте бірте азая береді де біршама уа?ыттан кейін ол то?тайды. О? винтовкадан ?шып шы??аннан кейін инерция бойынша ?о?алады, біра? ауа кедергісі салдарынан оны? жылдамды?ы біртіндеп азаяды.

№1 мысал.

1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image005.gif»/>1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image006.gif»/>Бер: 1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image013.gif»/> т/к: жауабы: 1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image015.gif»/> 1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image006.gif»/>1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image006.gif»/>Бер:1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image025.gif»/> т/к: 1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image006.gif»/>1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image006.gif»/>Бер:1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image034.gif»/> = 36км/са? 36 36км /са? = 1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image013.gif»/> т/к: 1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image038.gif»/> — ? t = 1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image006.gif»/>1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image006.gif»/>Бер:т/к: